Czy zastanawiałeś się kiedyś dlaczego w danej sytuacji odczuwasz tak silne emocje, że aż kręci Ci się w głowie, żołądek daje o sobie znać, a myśli gonią jedna za drugą w zawrotnym tempie?
Tłumaczy to Model ABC, który został opracowany przez Alberta Ellisa i stanowi jeden z kluczowych kierunków pracy w obszarze psychoterapii poznawczo-behawioralnej.
Opiera się on na założeniu, że obserwowane zmiany stanu emocjonalnego i reakcje (C) wynikają z pewnych interpretacji albo przekonań (B) o zdarzeniu (A). Ważne jest to, by pamiętać, że reakcja ta nie jest bezpośrednią konsekwencją zdarzenia – co oznacza, że jest ona subiektywna.
Model ABC odnosi się również do obszarów postrzegania przez nas rzeczywistości. Z kolei one kategoryzują nasze myśli oraz przekonania. Obszary, o których piszę dotyczą:
- obrazu ja – czyli tego, jacy jesteśmy? Ważni, wyjątkowi, małowartościowi, słabi…
- obrazu innych – czyli tego, jacy są inni ludzie wokół nas? Zazdrośni, wymagający, poniżający, oczekujący…
- obrazu świata – czyli tego, jest świat, który nas otacza? Niezrozumiały, zagrażający czy bezpieczny…
Warto pamiętać, że to w jaki sposób oceniamy samych siebie, ludzi wokół nas i świat, w którym żyjemy ma znaczący wpływ nie tylko na to jak myślimy i interpretujemy rzeczywistość, ale także według jakich zasad postępujemy i jak zachowujemy się w określonych sytuacjach.
Dlaczego zbliżający się egzamin tak mocno mnie stresuje?
Dlaczego, kiedy mam przemawiać publicznie mam ściśnięte gardło i nie pamiętam tego, o czym miałam mówić?
Dlaczego jestem zła na kogoś bliskiego, kiedy nie odbiera natychmiast ode mnie telefonu?
To tylko niektóre z pytań, które mogą pojawiać się w odpowiedzi na to, czego doświadczasz w Twoim życiu.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna daje możliwość przyglądania się swoim emocjom, myślom i reakcjom oraz zachowaniom. Poznanie kluczowych i pośredniczących przekonań pozwala na ich zrozumienie i modyfikowanie w bardziej pożądany dla nas sposób.