Dysmorfofobia, czyli lęk przed brzydotą

W dzisiejszych czasach to, w jaki sposób prezentujemy siebie wydaje się mieć ogromne znaczenie. Popkultura wyznacza często bezlitosne standardy wobec naszego wyglądu. Staramy się być wciąż szczupli, wysportowani, z nienaganną sylwetką, symetrycznymi rysami twarzy. Wszechobecne treści promujące „idealny” wygląd wzmacniają dążenie do nieosiągalnego perfekcjonizmu, budując przekonania o „byciu niewystarczająco” dobrym czy pięknym.

Dysmorfofobii towarzyszy nadmierna koncentracja nad wymyślonym defektem w swoim wyglądzie, który najczęściej nie jest zauważalny przez innych. Zaabsorbowanie wyimaginowanym lub czasem rzeczywistym, lecz niewielkim defektem powoduje cierpienie lub zaburzenia funkcjonowania społecznego w życiu osobistym i zawodowym.

Jest to zaburzenie obrazu własnego ciała, któremu w pewnych okresach trwania choroby mogą wielokrotnie towarzyszyć powtarzane te same czynności, takie jak np.: przeglądanie się w lustrze, nadmierne mycie się, skubanie skóry czy poszukiwanie u innych potwierdzenia o tym, jak się wygląda. Mogą także występować natrętne myśli wokół porównywania swojego wyglądu z innymi. Kryterium ważnym diagnostycznie jest to, że objawy nie są spowodowane obecnością innych zaburzeń psychicznych. Te zachowania i myśli wynikają z obaw dotyczących swojego wyglądu, a więc i lęku przed oceną, brakiem akceptacji innych czy odrzuceniem.

Dysmorfofobia może dotyczyć zarówno kobiet jak i mężczyzn. W przypadku występowania objawów u młodych osób należy wziąć pod uwagę etap rozwoju psychicznego, ponieważ w okresie adolescencji młodzież zazwyczaj nadmiernie koncentruje się na wyglądzie swoim i innych.

Dysmorfofobii nie należy ignorować. Lekceważenie jej może doprowadzić do niskiej samooceny, poczucia niepewności i izolacji społecznej. Ogromne cierpienie jakie wiąże się z brakiem akceptacji przez innych może stanowić przyczynę zachowań autodestrukcyjnych, nadmiernego pesymizmu w życiu czy pojawienia się myśli samobójczych.

Leczenie polega na podjęciu psychoterapii i możliwej farmokoterapii. Model pracy poznawczo-behawioralnej koncentruje się wokół pracy z lękiem uwzględniając przy tym techniki behawioralne np. ekspozycję „in-vivo”. Polega ona na eksponowaniu się pacjenta na sytuacje, które w jego subiektywnej ocenie wzbudzają lęk, natomiast obiektywnie uznawane są za bezpieczne.